شقایق اسکندری

سنتور

سنتور، یکی از برجسته‌ترین سازهای زهی-کوبه‌ای در موسیقی سنتی ایرانی، با صدایی زلال، درخشان و عرفانی شناخته می‌شود. این ساز شامل یک جعبه چوبی ذوزنقه‌ای با ۷۲ تا ۸۴ سیم است که به صورت گروهی (معمولاً چهار تایی) روی خرک‌ها قرار دارند و با دو مضراب چوبی نواخته می‌شوند. ریشه سنتور به دوران باستان در خاورمیانه بازمی‌گردد و در ایران، به‌ویژه از دوره صفویه، به شکل امروزی تکامل یافت. سنتور در موسیقی کلاسیک ایرانی، به عنوان سازی تکنواز یا همراه در گروه‌نوازی، جایگاه ویژه‌ای دارد و در سبک‌های پاپ و تلفیقی نیز برای افزودن رنگ‌وبوی سنتی استفاده می‌شود. اساتیدی مانند فرامرز پایور و پرویز مشکاتیان نقش مهمی در ارتقای تکنیک‌های نوازندگی و گسترش رپرتوار این ساز داشته‌اند.

سنتور به دلیل گستره صوتی وسیع و توانایی اجرای ملودی‌های پیچیده و ریتم‌های متنوع، یکی از انعطاف‌پذیرترین سازهای ایرانی است. نوازندگان با استفاده از مضراب‌ها، تکنیک‌هایی مانند تک‌نوازی، آرپژ و زینت‌های موسیقایی را اجرا می‌کنند که به موسیقی عمق و احساس می‌بخشد. کوک کردن سنتور، به دلیل تعداد زیاد سیم‌ها، نیازمند دقت و مهارت است و هر دستگاه موسیقی ایرانی ممکن است کوک خاص خود را داشته باشد. این ساز در اجراهای سنتی، چه به صورت سولو و چه در کنار سازهایی مانند تار، کمانچه و نی، نقش محوری دارد و در موسیقی پاپ ایرانی نیز گاهی برای ایجاد فضایی احساسی یا اصیل به کار می‌رود. یادگیری سنتور به دلیل نیاز به هماهنگی دست‌ها و درک ردیف‌های موسیقی ایرانی چالش‌برانگیز است، اما صدای دلنشین و قابلیت آن در بیان احساسات عمیق، آن را به یکی از محبوب‌ترین سازها در فرهنگ موسیقایی ایران تبدیل کرده است.